Fıtık Ameliyatları
KASIK FITIĞI, GÖBEK FITIĞI VE KARIN DUVARI FITIĞI
Karın duvarında doğuştan ya da sonradan olan boşluklardan, karın içi organların karın zarını sürükleyerek dışarı doğru yapmış olduğu çıkıntıya fıtık denir. Karında belirli bölgelerde bağ dokusu daha zayıf olduğundan bu bölgelerde doğuştan veya sonradan fıtık oluşabilir. Bunların en sık görülenleri kasık fıtığı, göbek fıtığı ve karın ön duvarı fıtığıdır. Daha ender görülenler karın alt bölgesinde Spigelian ve obturator fıtıklar gibi fıtıklardır.
Karın duvarından dışarı barsağın çıkması
Fıtıklar, doğuma kadar kapanması gereken bazı bölgelerin tam kapanmaması ve zayıf kalması nedeniyle doğuştan olabilecekleri gibi, daha ileri yaşlarda aynı bölgelerde kas ve bağ dokusu zayıflamaları, karın içi basıncı artıran kabızlık, kronik öksürük, karın içi tümörler, şişlikler, ya da sıvı birikmesi gibi nedenlerle oluşabilir.
Kasık fıtıkları inguinal ve femoral fıtıklar olarak ikiye ayrılmaktadır. İnguinal olanları da yine, direk ve indirek olarak sınıflandırılır. Bu sınıflamalar hekimlerin ilgi alanına girer; tedavi yöntemleri benzerdir.
Diğer bir fıtık ise kesi yeri fıtıklarıdır. Karın duvarındaki herhangi bir kesi yerinden fıtık oluşabilir. Önceki ameliyatın kesi yerinde karın duvarının tam iyileşmemesinin neden olduğu bir durumdur. Bu fıtıklarda da tedavi prensipleri aynıdır. Mümkün olduğu durumda karın duvarını karşılıklı getirmek ve bunu yama ile sağlamlaştırmak esasına dayanır.
Karın duvarı orta hattan kesi yerinden fıtık oluşması
Barsak ve diğer karın içi organların karın duvarı dışına çıktığı, sadece cilt ile örtüldüğü görülüyor
Ayrıca internal herniasyon denilen karın içinde organların birbirinin içinden geçerek dolanması ve kanlanmasının bozularak gangrene gidiş olması nedeniyle olan duruma da fıtık adı verilir. Bunlar çoğunlukla doğuştan ya da sonradan oluşan yapışıklıklar nedeniyle olur.
TEDAVİ
Fıtık tedavisinde tedavi cerrahidir.
Ameliyatta amaçlanan karın ön duvarında bir açıklık olan fıtığın sentetik bir yama kullanılarak tamiridir. Bu yama, “mesh” olarak da adlandırılmaktadır ve çok uzun yıllardır güvenle kullanılmaktadır. Son zamanlarda vücudun reddetme olasılığı çok düşük olan, enfeksiyona (iltihaplanmaya) hemen hemen hiç yol açmayan maddelerden yapılan yamalar kullanılmaktadır.
Bir 1.5 cm ve 2 adet 0.5 cm giriş yerinden çalışılan aletlerle yapılır
Kullanılan yamanın yerleştirilmesi ve fıtık bölgesinin takviyesi için kapalı (laparoskopik) ya da açık yöntem kullanılabilir. Bu konuda tercihi cerrahınız ile birlikte yapmanız uygun olacaktır. Laparoskopik ameliyatlarda yara iyileşmesi ve kişinin işine ve gündelik yaşama dönmesi daha kısa sürede gerçekleşmektedir. Ayrıca bazı sinir ve damar yaralanmaları laparoskopik ameliyatlarda daha nadir görülmektedir.
Yukarıda söz edilen internal fıtıklarda barsağın içinden geçerek boğulabileceği herhangi bir alan bırakmayacak şekilde tedavi edilir. Ayrıca var olan yapışıklıklar giderilmelidir. Dolaşımı bozulan barsak eğer canlılığını koruyorsa karın içinde bırakılabilir, değilse barsak çıkartılmalı, mide barsak sisteminin devamlılığı sağlanmalıdır.
Laparoskopik göbek fıtığı ameliyatı ayrı bir yazıda ele alınmıştır lütfen tıklayınız.
AMELİYAT OLMAZSAM NE OLUR?
Fıtığı olan bir kimsenin doktoruna en çok sorduğu sorulardan biri de “ameliyat olmazsam ne olur?” sorusudur. Fıtık ameliyat edilmediğinde
Fıtık boğulması sonucu barsakta olan beslenme bozukluğu gangrene gidiş
genellikle büyür. Daha büyük fıtıkların tedavisi her zaman küçüklere göre daha zordur. En ciddi sorun ise fıtığın “boğulmasıdır”. Fıtık olan bölgeden zaman zaman iç organlarımız karın duvarına doğru çıkar. Bu da o bölgede ve karın içinde ağrıya yol açar. Hastanın eline bir şişlik olarak gelebilir. Özellikle karın içi basıncını artıran durumlarda (örn. şiddetli öksürük, kabızlık nedeniyle ıkınma, ağır bir eşya taşımak veya spor yapmak gibi) karın içi organların bu boşluktan dışarı çıkma eğilimi artar. Fıtık kesesi içine doğru “taşan” bu yapılar, barsak, mide, karın yağları gibi karın içi organlardan herhangi biri olabilir. Buraya giren bir doku sıkışabilir ve dokuda oluşan ödem nedeniyle geri dönmesi zor veya imkansız bir hal alabilir. Burada kanlanması, dolayısıyla beslenmesi bozulan organda geri dönüşü olmayan hasarlar meydana gelebilir. Bu durum acil ameliyat gerektirir ve ameliyatta bu organların bir kısmının veya tamamının çıkarılması gerekebilir. Bu ameliyatın acil şartlarda yapılacak olması, daha büyük bir ameliyat gerektirmesi ve ek bir ameliyat (herhangi bir organın; özellikle barsakların çıkarılması gibi) söz konusu olduğundan komplikasyon olasılığı artar.
Sağlıklı günler dilerim
Prof. Dr. Gülüm Altaca